Ποιοτικές πληροφορίες σε θέματα υγείας  και εγκυμοσύνης  στο internet. Μυστικά και τρόποι αναζήτησης.

Tα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα η διάδοση πληροφοριών στο διαδίκτυο. Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης σε ένα αρκετά μεγάλο αριθμό ιστοσελίδων σε διάφορα θέματα. Συγκεκριμένα, η πληθώρα των διαδικτυακών τόπων που έχουν σχέση με θέματα υγείας έχει αυξηθεί αρκετά.

Σε παγκόσμιο επίπεδο τίθεται ένα δίλημμα, κατά πόσο όλες αυτές οι πληροφορίες που βρίσκουμε είναι ποιοτικές και σωστές. Υπάρχει μία πιθανότητα ο χρήστης αναζήτησης πληροφοριών να βρει υπηρεσίες που δεν είναι ωφέλιμες και ποιοτικές, αλλά επικίνδυνες για την υγεία του, όπως για παράδειγμα η παροχή φαρμακευτικών σκευασμάτων που δεν είναι εγκεκριμένα από τον Ε.Ο.Φ.

Σύμφωνα με μια τελευταία έρευνα του pew internet της Αμερικής το 2012, το 72 % των χρηστών του διαδικτύου είπαν ότι έψαξαν στο διαδίκτυο για πληροφορίες που αφορούν την υγεία καθόλη την διάρκεια ενός έτους.

Τα συνηθέστερα θέματα αναζήτησης ήταν κάποιες συγκεκριμένες ασθένειες ή καταστάσεις, θεραπείες και διαδικασίες αντιμετώπισης, καθώς και αναζήτηση γιατρών ή άλλων επαγγελματιών υγείας. Αντίστοιχα στην Ελλάδα το ποσοστό αναζήτησης πληροφοριών σε θέματα υγείας αυξάνεται συνεχώς.

Η ποιότητα της πληροφορίας σε θέματα που αφορούν την υγεία ποικίλει. Αρκετοί παγκόσμιοι οργανισμοί όπως το: Υγεία μέσω του διαδικτύου (health on the Net, HON), ο Αμερικάνικος ιατρικός οργανισμός (American Medical Association), η ευρωπαϊκή ένωση και άλλοι δημιούργησαν εργαλεία αξιολόγησης και πρωτόκολλα των πληροφοριών που αφορούν την υγεία.

Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αντικειμενικά κριτήρια ευρέως αποδεκτά, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε για παροχή ποιοτικών πληροφοριών είτε για δημιουργία αξιόπιστων και εύκολων στην χρήση διαδικτυακών τόπων και ιστοσελίδων.

Τι αναφέρει ο κεντρικός κώδικας «Υγεία μέσω του διαδικτύου»;

Συγκεκριμένα ο κεντρικός κώδικας «Υγεία μέσω του διαδικτύου» (health of Net foundation) υποστηρίζει ότι η πληροφορία σε θέματα υγείας είναι καλό να δίνεται από ιατρούς ή από άλλους επαγγελματίες υγείας τεκμηριωμένα.

Τα κριτήρια αξιολόγησης που χρησιμοποιούν όλοι οι παραπάνω οργανισμοί και τα οποία θα μπορούν να έχουν υπόψη και οι χρήστες του διαδικτύου αναφέρονται παρακάτω.

Στόχος είναι να βελτιωθεί η παρεχόμενη πληροφορία σε θέματα υγείας στο διαδίκτυο.

Συγκεκριμένα όταν επισκεπτόμαστε μία ιστοσελίδα με πληροφορίες σε θέματα υγείας είναι καλό:

• να αναφέρεται ο συγγραφέας σε κάθε άρθρο
• να περιλαμβάνονται βιβλιογραφικές αναφορές-πηγές
• να είναι ευδιάκριτο σε ποιόν ανήκει η ιστοσελίδα (οργανισμός ή πρόσωπο)
• ενημερώνεται τακτικά η ιστοσελίδα σε θέματα υγείας.

Σε κοινή τροχιά βρίσκεται και η Ευρωπαϊκή ένωση μέσω του e-Europe 2002 η οποία υποστηρίζει επίσημα ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης ιστοσελίδων υγείας.

Τα παρακάτω κριτήρια δεν είναι δεσμευτικά είναι όμως σημαντικά να εξετάζονται. Δηλαδή:

• αναφέρεται ότι στον διαδικτυακό τόπο θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια, ταυτότητα, σκοπός και στόχος της ιστοσελίδας
• εύκολη προσβασιμότητα, αναφορά πηγών και απογραφή αυτών
• ανανέωση της πληροφορίας
• προστασία ιδιωτικής ζωής και δεδομένων
• υπευθυνότητα και σύνδεση με άλλους διαδικτυακούς τόπους και αξιόπιστους οργανισμούς ή συνεργάτες.

Ένα σήμα που βοηθάει να αναγνωρίζουμε τις ποιοτικές ιστοσελίδες

Ένα από τα πιο γνωστά σήματα που παρατηρούμε σε ποιοτικές ιστοσελίδες που αφορούν θέματα υγείας είναι του ιδρύματος «Υγεία μέσω του διαδικτύου» (health of Net foundation) το οποίο χρησιμοποιούν πάνω από 5000 διαδικτυακοί τόποι παγκοσμίως ακολουθώντας όλα τα κριτήρια και διαδικασίες του ιδρύματος .

Αυτό το σήμα βοηθάει απλούς χρήστες του διαδικτύου, που δεν είναι επαγγελματίες υγείας να διακρίνουν τις ηλεκτρονικά χρήσιμες και αξιόπιστες πληροφορίες και ιστοσελίδες σε θέματα υγείας.

Λίγα λόγια για το πώς λειτουργούν οι Μηχανές αναζήτησης

Οι μηχανές αναζήτησης λειτουργούν ως βάσεις δεδομένων οι οποίες αποθηκεύουν πληροφορίες από μεγάλο όγκο δικτυακών τόπων. Δημιουργήθηκαν για την ευκολότερη άντληση των πληροφοριών.

Οι μηχανές αναζήτησης δεν παρουσιάζουν τις πληροφορίες ιεραρχικά όπως οι θεματικοί κατάλογοι. Η αναζήτηση γίνεται με λέξεις κλειδιά και ως αποτέλεσμα η μηχανή αναζήτησης θα βρει και θα ταξινομήσει τα αποτελέσματα ανάλογα με τις λέξεις κλειδιά που ορίστηκαν αρχικά από τον ενδιαφερόμενο της πληροφορίας στο διαδίκτυο.

Παρακάτω υπάρχουν κάποια παραδείγματα μηχανών αναζήτησης.

Παραδείγματα ποιοτικών ιστοσελίδων σε θέματα υγείας στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

 Άρθρο:  Κλεοπάτρα Αλαμανταριώτου, Μαία Msc, PhD σε καινοτομίες και κινητά τηλέφωνα.

Βιβλιογραφία:

e-europe(2002).Commision of the European Communities. Quality criteria for Health related websites. J. Med Internet res: 4(3); e15.

Korp P. Health on the internet: implications for health promotion. Health Education Research 2006:21(1):7886.

Pew Research center,Internet project survey(2014). O διαδικτυακόςτόποςhttp://www.pewinternet.org/fact-sheets/health-fact-sheet/

Ο διαδικτυακός τόπος http://www.technicaljones.com/2010/06/safe-health-tech/

Oδιαδικτυακός τόπος https://www.hon.ch/HONcode/Webmasters/HON_CCE_en.htm

O διαδικτυακός τόπος http://www.hon.ch/Dossier/MotherChild/