«Το μήνυμα»

Καθώς αναρωτιόμαστε για οτιδήποτε,

ας αναρωτηθούμε με την καρδιά, γιατί...

«με την καρδιά βλέπει κανείς σωστά. Το ουσιώδες είναι στο μάτι αόρατο.»i]

(Saint-ExuperyAntoine)

Ας φανταστούμε, για λίγο, ότι είμαστε και πάλι έφηβοι, παιδιά, έμβρυα και επικοινωνούμε με τους γονείς μας και, καθώς επικοινωνούμε μαζί τους, έχουμε ένα μήνυμα να τους μεταφέρουμε...

Ποιο είναι το μήνυμά σας προς εκείνους;

Στο ταξίδι της ζωής σας τι θα θέλατε να έχετε;

Μπορείτε να ζητήσετε οτιδήποτε... τι ζητάτε ;

Αν επιλογή σας είναι η«συναισθηματική γαλήνη και ελευθερία», ας περάσουμε παρέα τα επόμενα λεπτά.

Συγκεντρώνοντας στοιχεία για τη συναισθηματική γαλήνη και ελευθερία, συναντήθηκα με τα λόγια της ψυχαναλύτριας FrancoiseDolto(1908-1988)«Θέλω να γίνει κατανοητό ότι το υποκείμενο της ασυνείδητης επιθυμίας σε αναφορά με το σώμα υπάρχει ήδη από τη σύλληψη»[ii], και το μήνυμα ότι, κάθε στιγμή στο παρόν εμπεριέχει ζωντανή την ασυνείδητη μνήμη των βιωμένων σχέσεων του παρελθόντος.

Ξεκινώντας λοιπόν από τη σύλληψη, τον δρόμο μας φωτίζει η εμβρυολογία, πληροφορώντας μας για το έμβρυο και τη ζωή του, ότι, ήδη στις τρεις πρώτες βδομάδες της κύησης, διακρίνουμε ένα κεφάλι και μια ουρά, το κεντρικό νευρικό σύστημα που έχει ήδη αρχίσει να αναπτύσσεται, ίχνη των οφθαλμών και των αυτιών, τα τοιχώματα της καρδιάς και τα κύτταρα του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες, που μόλις πρόσφατα άρχισαν να εξερευνούν το μυστήριο του παιδικού εγκεφάλου, μας λένε ότι στο έμβρυο, τέσσερις βδομαδες μετά τη σύλληψη, οι νευρώνες των πρώτων εγκεφαλικών κυττάρων έχουν φτάσει τον αριθμό ανάπτυξης των 250.000. Δισεκατομμύρια νευρώνων αναπτύσσονται και συνδέονται με δισεκατομμύρια άλλων νευρώνων και, τελικά θα ολοκληρωθούν, επιτυχώς ή όχι, τρισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια συνδέσεων. Ταυτόχρονα, η νευροβιολογία μας πληροφορεί ότι το μάτι, το αυτί και τα άλλα αισθητήρια όργανα μεταβιβάζουν σήματα στο θάλαμο του εγκεφάλου και από εκεί στις περιοχές του νεοφλοιού όπου γίνεται η επεξεργασία των ερεθισμάτων. Μια πολυποίκιλη και πολυεπίπεδη συνεργασία εξελίσσεται, και σε κάθε βήμα της ολοκληρώνονται βιολογικές, συναισθηματικές, νοητικές και πνευματικές διαδικασίες.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ανάπτυξης, οι εμπειρίες της ενδομήτριας ζωής αφήνουν «ίχνη μνήμης» στο σώμα του παιδιού και το νευρικό του σύστημα. (Καυκαλίδης Α.) Το ενδομήτριο περιβάλλον επιδρά στο παιδί δημιουργώντας αντίστοιχες συνδέσεις. Η σύνδεση, παραδείγματος χάριν, του παιδιού με το αίσθημα του τρόμου εκμηδενίζεται όταν το ενδομήτριο περιβάλλον αναπτύσσει αίσθηση γαλήνης και ευδαιμονίας.[iii]

Αν λοιπόν «όλα κωδικοποιούνται στα κυκλώματα του εγκεφάλου», όπως η Νευρολόγος CarlaShatz[iv] υποστηρίζει, και παράλληλα δημιουργούνται “ίχνη μνήμης” σε βιολογικό, ενεργειακό, νοητικό, συναισθηματικό επίπεδο μέσω της μητέρας και της σύνδεσής της με το έμβρυο,[v] καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται με τον τρόπο που οι επιστήμονες αναφέρουν, τότε…

ποιό είναι εκείνο το στοιχείο που συμβάλλει στη συναισθηματική γαλήνη και ελευθερία του ατόμου, στον έφηβο, το παιδί, το έμβρυο ;

Μήπως η συναισθηματική σχέση μας μαζί του;

Η συναισθηματική σχέση των γονιών με το παιδί είναι αυτή που θα συμβάλλει στη θέση που το παιδί θα υιοθετήσει και θα επαναλαμβάνει αργότερα στη ζωή του. Από πολύ μικρό, η επίδραση του περιβάλλοντος θα επηρεάσει το παιδί και θα δημιουργηθούν οι συμπεριφορές της αντίδρασής του.

Για παράδειγμα, καθώς απευθυνόμαστε θυμωμένοι και με λεκτική ένταση σε ένα παιδί ηλικίας δύο ετών, δημιουργείται στο παιδί εσωτερική ψυχική δυσφορία, άγχος και φόβος. Η έκθεσή του σε καταστάσεις θυμού, που θυμωμένοι οι ενήλικες εκφράζουν, συνδέεται με τη μεταγενέστερη έκφραση επιθετικότητας του ίδιου του παιδιού, καθώς του επιτρέπει να δημιουργήσει αυτή την γλώσσα διαπροσωπικής επικοινωνίας για την έκφραση των βαθύτερα θαμμένων συναισθημάτων του.[vi]Στην εφηβεία τους, τα αγόρια αντίστοιχης συναισθηματικής διέγερσης θα εκφράσουν επιθετικότητα, σαν ένα κάλεσμα βοήθειας, ενώ τα κορίτσια δυστυχία. Μια ανάγκη να ξεφύγουν από τη συναισθηματική κατάσταση που βιώνουν αρχίζει να διαφαίνεται και μια ευκαιρία να δίνεται.

Η AliceMiller αναφέρει ότι, αναγνωρίζοντας την πραγματικότητα της παιδικής μας ηλικίας, σε όποια ηλικία κι αν είμαστε, προσφέρουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας όλα όσα χρειαζόμαστε για την εκπλήρωση των αναγκών μας. Επανεξετάζοντας την ιστορία μας, μέσα από την σχέση που είχαμε με τους γονείς μας, μπορούμε να οδηγηθούμε στην πραγματική εσωτερική γαλήνη και ελευθερία.[vii]

Οι γονείς που αναγνωρίζουν τα δικά τους συναισθήματα, σε όποια ηλικία κι αν είναι τα παιδιά τους, οι γονείς που μοιράζονται τις εμπειρίες τους με τα παιδιά τους και τις εμπειρίες των παιδιών τους, που έχουν την οικειότητα να εκφράζουν το συναίσθημά τους και το ενδιαφέρον τους προς τα παιδιά τους, που έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα και να τα ρυθμίζουν είναι εκείνοι που μπορούν να ακούσουν τι τους λένε τα παιδιά τους, αντιλαμβάνονται την πραγματική τους ανάγκη και έτσι δείχνουν στα παιδιά τους την έννοια της αυτο-παρακολούθησης και εκείνα με τη σειρά τους ανταποκρίνονται στις πληροφορίες που λαμβάνουν από τον εαυτό τους ή το περιβάλλον τους με συναισθηματικά ισορροπημένο τρόπο και προς τον εαυτό τους, στις σχέσεις τους και προς το περιβάλλον τους.

Η ενσυναίσθηση, η συναισθηματική ανταπόκριση, η διάθεση των γονέων να ακούσουν και να μοιραστούν, η διάθεση της συμπάθειας και κατανόησης επιδρούν ευεργετικά ως προς την εστίαση των παιδιών, αυξάνουν τις σχολικές επιδόσεις και την γρήγορη μάθηση, συντελούν στη χαμηλότερη έκκριση ορμονών άγχους και άρα την καλύτερη φυσική κατάσταση. Οι αυριανοί αυτοί ενήλικες έχουν καλό χειρισμό των καταστάσεων και επιτυχία στη ζωή τους.

Ο τρόπος, με τον οποίον σήμερα, αντιλαμβανόμαστε μια κατάσταση, είναι επηρεασμένος από τις πρώιμες εμπειρίες μας. Από τις πρώτες στιγμές ύπαρξής μας, που ξεκινούν από τη σύλληψή μας και πιο νωρίς, δεχόμαστε μηνύματα που θα επηρεάζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις της ζωής μας. Μνήμες ανακαλούνται και, με πολύ γρήγορη ταχύτητα, τα συναισθήματα μας συνεπαίρνουν και εκδηλώνονται σε κλάσματα δευτερολέπτου. Ο συγκινησιακός νους αντιδρά στο παρόν σαν να ήταν το παρελθόν και μια πολύ μεγάλη δύναμη επηρεάζει τη λειτουργία όλου του εγκεφάλου και των κέντρων σκέψης.[viii]

Καθώς συντονιζόμαστε με τη συναισθηματική μας σχέση με τον εαυτό μας, συντονιζόμαστε στην επιδιωκόμενη και ζητούμενη συναισθηματική σχέση με τους γύρω μας, αναπτυσσόμαστε πολυποίκιλα και πολυεπίπεδα, σαν μια μεγάλη ορχήστρα, επιλέγοντας, κάθε φορά, τις νότες εκείνες που δίνουν την αρμονία στον ρυθμό της ζωής μας.

 Άρθρο: Κάλλι Χανδρινού, Ψυχοθεραπεύτρια,  www.cosmoanelixis.gr

[i](2007), «Ο Μικρός Πρίγκιπας», Saint-ExuperyA., εκδ. ΕΝΔΥΜΙΩΝ

[ii] (2003), “Η Ασυνείδητη Εικόνα του Σώματος”, DoltoFr., εκδοσεις Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» Ι.Δ.ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α.Ε., Αθήνα

[iii]http://www.cosmoanelixis.gr/?page_id=494, Γκουνή Ό.,

[iv]http://www.pbs.org/wnet/brain/episode1/index.html

[v] Berkhman Whole-Self Psychology.

[vi] http://psycnet.apa.org/journals/dev/21/3/495/

   “Influence of conflict between adults on the emotions and aggression of young children” Cummings, E. Mark;

   Iannotti, Ronald J.; Zahn-Waxler, Carolyn, Developmental Psychology, Vol 21(3), May 1985, 495-507.

[vii] (2009), “Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ”, MillerA.

[viii] (1992), “An Argument for the Basic Emotions”, Ekman P.